ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੰਗ
ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹਨ
ਮਿਲੋ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੰਗ ਨਾਲ ਜੋ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਜੈਵਿਕ ਕਿਸਾਨ ਬਣ ਗਏ। ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਮੁੱਖ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕੰਗ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇਤੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲਈ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰਾ ਲੱਭ ਲਿਆ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਿੱਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਭਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਸ ਚੁੱਕੇ ਸੀ। ਪਰ ਬਲਜੀਤ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਕੁੱਝ ਵੱਡਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਐਮ. ਏ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲਜੀਤ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 2003 ਤੋਂ 2010 ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਆਪਣਾ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। 2010 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। 2011 ਵਿੱਚ,ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ, ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੇ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ। ਧੀ ਹੁਣ 4 ਸਾਲ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ 2 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਘੱਟ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਰਸਾਇਣ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ, ਪਰ1994 ਵਿੱਚ ਉਹ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 1 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜ ਦਿੱਤੀ।
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕੋਈ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਜਾਕ ਉਡਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਠੰਡ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜੀ ਸੀ। ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੱਕੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਕਾਰਾਮਕਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਜਦ ਕਟਾਈ ਦਾ ਵੇਲਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੱਕੀ ਨੇ 37 ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਝਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਸ ਕਟਾਈ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1.5 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਲਈ।
ਰਸਾਇਣਿਕ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਮੁੜਨਾ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਸੀ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ 6 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ| ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲ ਅਤੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਗੰਡੋਇਆ ਖਾਦ ਵੀ ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜਦੂਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਲਾਭ ਕਾਮ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ, ਉਹ 6 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਰਾਈ, ਬਾਸਮਤੀ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ “ਖੇਤੀ ਵਿਰਾਸਤ ਮਿਸ਼ਨ” ਦੇ ਭਾਗੀਦਾਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
“ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਖੁਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤੀਜੇ ਬੰਦੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਹੀ ਇੱਕ-ਮਾਤਰ ਸਮਾਧਾਨ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”