microsoftteams-image-38

ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ

(ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ)

ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ, ਬੇਹਤਰ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਬਣਨ ਤਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ- ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ

ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸਿੱਖੀ। ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਬਣੇ, ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ ਜੀ ਨੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਖਾਧ ਜੰਗਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਭੂਮੀ ਨੈਚੁਰਲ ਫਾਰਮਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਾਗਬਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ 1 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰਸਾਇਣ ਜਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ 1500 ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਫੂਡ ਫਾਰੈਸਟ ਫਾਰਮਿੰਗ ਕਰਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੈਵਿਕ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ।
ਭੂਮੀ ਨੈਚੁਰਲ ਫਾਰਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਫਾਰਮ ਹੈ। ਫਾਰਮ ‘ਤੇ  ਝੋਨਾ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ਿਆਮ ਜੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਜਨੂੰਨ, ਅਤੇ ਖਾਧ ਖੁਦ ਉਗਾਉਣ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਖੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਰੁੱਖ ਦੂਜੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਫੂਡ ਫੋਰੈਸਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਅਭੈ ਰਾੱਡ ਹੈ ਜੋ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਐੱਲ.ਐੱਲ.ਬੀ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੂਡ ਫੋਰੈਸਟ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ ਜੀ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ, ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪੂਰੇ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਨਵੇਂ ਖੇਤੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਭੈ ਰਾੱਡ ਇੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਤਾਈਕਵਾਂਡੋ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਬੈਲਟ ਜਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਈ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਭੈ ਰਾੱਡ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਧਿਆਨ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖਾਧ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕ ਉਨਾਂ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਿਆਮ ਰਾੱਡ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਨਿਰਭਰ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੁਦਰਤੀ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਅਤੇ ਗਊ ਮੂਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ “ਮਲਚਿੰਗ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਧੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਠੰਡ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਦਾਰਥ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੂੜੀ ਜਾਂ ਸੱਕ) ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਿਆਮ ਜੀ ਦਾ ਫਾਰਮ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਧ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਹਨ। ਦਰੱਖਤ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਭਰਪੂਰ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਪਲਬਧ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਭਰਪੂਰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਫਾਰਮ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਸਵੱਸਥ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਉਪਜ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫ਼ੂਡ ਫਾਰੈਸਟ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪਰਮਾਕਲਚਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਜੰਗਲ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਕੇ, ਫ਼ੂਡ ਫਾਰੈਸਟ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਭਿੰਨ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲਾ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੀਟਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਆਪਣੀ “ਜ਼ਮੀਨ” ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇੱਕ ਕੈਨਵਸ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਰੰਗਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਇੱਕ ਆਮ ਜਗ੍ਹਾ ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਭਰਪੂਰ ਭਰੇ ਹੋਏ ਫ਼ੂਡ ਫਾਰੈਸਟ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਨਿੰਬੂ, ਕਟਹਲ, ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ, ਬੇਰ, ਕੇਲਾ, ਪਪੀਤਾ, ਆੜੂ, ਲੀਚੀ, ਹਲਦੀ, ਅਦਰਕ, ਮੌਸਮੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਫ਼ੂਡ ਫਾਰੈਸਟ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸਮਰਪਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਜੈਵਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧੂ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖਾਦਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਕਿੰਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਭੋਜਨ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਉਹ ਅਕਸਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।” ਜਿਹੜਾ ਖਪਤਕਾਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਸਤੂ ਖਰੀਦ ਕੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਨਿਯਮਤ ਖਰੀਦਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਕਮੀ ਦੇਖੀ ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਨਿਕਲਦਾ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਜ਼ਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚ ਕੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਨਾ ਕੇਵਲ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਟੈਂਕ ਬਣਾ ਕੇ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ “ਤੁਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਜੋ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਉਹ ਵਾਪਸ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।” ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ

ਉਹ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਖਾਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਭੋਜਨ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸੰਦੇਸ਼

ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਆਮ ਸਿੰਘ ਰਾੱਡ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੇਮੀ ਹੈ ਜੋ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੇ ਮੁੱਲ ਬਾਰੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।