ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਮਹਿਲਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜੋ ਫੁਲਕਾਰੀ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ
ਉਹ ਦਿਨ ਚਲੇ ਗਏ ਜਦੋਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਕੇਵਲ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣੀਆਂ ਸੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਬੇਵੱਸ ਸੀ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਸੀ, ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮਿਹਨਤ, ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਨੇਤਾ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹਨ।
ਅੱਜ ਵੀ ਕਈ ਮਹਿਲਾਵਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਖੁਦ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਜਨੂੰਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਰਕਸ਼ਾ ਢੰਡ ਨਾਮ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਚਨਾਤਮਕ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੇ ਗੁਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸੈੱਲਫ ਹੈਲਪ ਗਰੁੱਪ ਗਰੁੱਪ-ਕਮ-ਬਿਜ਼ਨਸ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਨਵੇਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਅਤੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਰਕਸ਼ਾ ਢਾਂਡ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੇਂਦਾ ਸੈੱਲਫ ਹੈਲਪ ਗਰੁੱਪ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗਰੁੱਪ 2010 ਵਿੱਚ 16 ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਫੁਲਕਾਰੀ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ ਕਲੱਸਟਰ, ਵਿਕਾਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਸਤ-ਕਲਾ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ NIFD ਦੇ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 25 ਦਿਨ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਮਿਲਣ ਲੱਗੀ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਗ੍ਰਾਹਕ ਵਧੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਅੱਜ ਰਕਸ਼ਾ ਢੰਡ ਜੀ ਦੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਫੁਲਕਾਰੀ ਹਾਊਸ ਨਾਮ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਉਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਕਾਨ ਵਿੱਚ ਗੇਂਦਾ ਸੈੱਲਫ ਹੈਲਪ ਗਰੁੱਪ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਰਕਸ਼ਾ ਢਾਂਡ ਜੀ ਦੀ ਕੋਈ ਮਜ਼ਬੂਰੀ, ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਆਰਥਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਉਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੇ ਪਏ। ਇਹ ਰਕਸ਼ਾ ਢੰਡ ਜੀ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਸਕਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਗਰੁੱਪ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਾਲ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫੁਲਕਾਰੀ ਸੂਟ, ਦੁਪੱਟਾ, ਸ਼ਾੱਲ, ਜੈਕੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਏ।ਇਸ ਵੇਲੇ, ਰਕਸ਼ਾ ਢੰਡ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਰ(ਪਤੀ, ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਨੂੰਹ) ਸਮੇਤ ਖੁਸ਼ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੋਨਾਂ ‘ਚੋਂ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਹਰਸ਼ ਢੰਡ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੇਂਦਾ ਸੈੱਲਫ ਹੈੱਲਪ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਸਕਣ। ਉਹ ਲੁਧਿਆਣੇ ਤੋਂ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਨ ਰਾਤ ਫੁਲਕਾਰੀ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਉਹ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਰਕਸ਼ਾ ਢੰਡ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਗ੍ਰਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਉਡੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਚੰਗੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਹਨ ਆਪਣੇ ਖਰਚਾ ਚਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸਹੀ ਕੀਮਤ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ:
ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਹੈਂਡ-ਕਰਾਫਟਿੰਗ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾ ਸਕਣ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਮਾਰਟ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਵੇਚ ਸਕਣ।
ਰਕਸ਼ਾ ਢਾਂਡ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
ਹਰ ਮਹਿਲਾ ਨੂੰ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਓਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਖੁਦ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਹੋ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਰੀਬ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਾਓ, ਜੋ ਗਰੀਬ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਓ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।”
