ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ

ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਵਿੱਚ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਛਾ ਰਿਹਾ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਜੀਨਅਰ – ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦਾ ਪੱਕਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਅੱਗੇ – ਅੱਗੇ ਭੱਜਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸੇ ਕਹਾਵਤ ਨੂੰ ਸੱਚ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਜੀਨਅਰ ਨੇ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ।

ਜਪਿੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਵੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਖਰੀਦਣੀਆਂ ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਵੱਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ ਨੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰਫ਼ਤਾਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦਾ ਨਾਮ, ਘੱਟ ਪੈਸੇ ਵਿੱਚ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਮਸ਼ੀਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬਾਰੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਣਜਾਣ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਮੇਨਟੇਨੈੱਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਸਬੱਬ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਇਵੇਂਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਇਵੇਂਟ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਸ. ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਉੱਥੇ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਲੈਣ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। ਜਪਿੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 10 ਫੁੱਟਾ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰਪਾਲ ਜੀ ਨੇ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਪਿੰਦਰ ਦੇ ਬੈਂਕ-ਅਕਾਊਂਟ ਵਿੱਚ 40000 ਰੁਪਏ ਵੀ ਪਵਾ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਸਦਕਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਪਿੰਦਰ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੀ ਸਫ਼ਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਾਫੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦੇ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਸੰਬੰਧੀ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਪਿੰਦਰ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੇਤੀ ਵਪਾਰ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਰਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਕਿਸਾਨ ਸੁੱਖੀ ਲੌਂਗੀਆ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਖਸੀਅਤਾਂ ਤੋਂ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਿੱਕਤਾਂ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਣ ਦਾ ਹੋਂਸਲਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ।

“ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਖੁਦਖੁਸ਼ੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਮ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਖੁਦਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬੜਾ ਕਾਰਣ ਹੈ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੇ ਮਹਿੰਗੇ ਮੁੱਲ। ਇਹ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਿਸਾਨ ਹੀ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਸੋ, ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਘੱਟ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ” – ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ

ਜਪਿੰਦਰ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਮਿਲਿਆ ਹਲਦੀ ਉਬਾਲਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬੱਬ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਕ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਹਲਦੀ ਬਾਇਲਰ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਹਲਦੀ ਬਾਇਲਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜੋ ਵੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਮਿਲੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਸਦਕਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦਾਂ ‘ਤੇ ਖਰਾ ਉਤਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਵੀ ਹੋਏ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਪਿੰਦਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਇਸ ਟੀਮ ਨੂੰ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ – ਰਫ਼ਤਾਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਟੀਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭੱਗ 15 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਜਪਿੰਦਰ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਰਾਹੀਂ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ।

“ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਸਾਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹੀਏ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਨਵੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਣ” – ਜਪਿੰਦਰ ਵਧਾਵਨ

ਰਫ਼ਤਾਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਟੀਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲਗਭੱਗ 300 ਕਿਸਾਨ ਵਿੱਚੋਂ 120 ਕਿਸਾਨ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਪਿੰਦਰ ਆਪ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਹਰਿਆਣਾ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਜਪਿੰਦਰ ਕੋਲੋਂ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਰਫ਼ਤਾਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਟੀਮ ਹੁਣ ਤੱਕ 20 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ 17 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ ਅਤੇ 3 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਵਿੱਚ ਅਸਫ਼ਲਤਾ। ਪਰ ਇਸ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟਣ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਪਿੰਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ 15 ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਜਪਿੰਦਰ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ –
  • ਰੋਟਾਵੇਟਰ
  • ਗਾਰਲਿਕ ਅਨੀਅਨ ਪੀਲਰ
  • ਜੈਗਰੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਫਰੇਮ
  • ਟਰਮਰਿਕ ਸਟੀਮ ਬਾਇਲਰ
  • ਟਰਮਰਿਕ ਪੁਲਵੇਰਾਈਜ਼ਰ
  • ਟਰਮਰਿਕ ਪਾਲਿਸ਼ਰ
  • ਪਾਵਰ ਵੀਡਰ
  • ਪਲਸਿਸ ਮਿੱਲ
  • ਪੁਲਵੇਰਾਈਜ਼ਰ
  • ਇਰੀਗੇਸ਼ਨ ਸ਼ਡਿਊਲਰ

ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਪਿੰਦਰ ਇੰਜੀਨਿਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋਣਗੇ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜਪਿੰਦਰ, ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਭਾਰੀ ਛੂਟ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਜਪਿੰਦਰ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਲਈ, ਖੁਦ ਦੀ ਇੰਡਸਟਰੀ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦਾ ਐਕਸਪੋਰਟ-ਇੰਪੋਰਟ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸੰਦੇਸ਼
“ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰਸਾਇਣਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਆਪਣਾ ਪੈਸੇ ਇਨਵੈਸਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗ ਕੇ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਲਾਹ ਸਭ ਦੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਪੈਸੇ ਇਨਵੈਸਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”

ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹੀ

ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਖੇਤੀ-ਪ੍ਰੇਨਿਓਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਜੋ ਹਾਲੈਂਡ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ

ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਫ਼ਲਤਾ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਸਵਾਦ ਕਾਫੀ ਵਾਰ ਚੱਖਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੇ ਅਸਲੀ ਸਵਾਦ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹੀ ਜੀ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੁਣਿਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਜੇ ਈ ਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਭੇਡ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ, ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਣਕ-ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਫ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸ਼ਹਿਰ ਖਮਾਣੋਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਠਿਆਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਣੇ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਬ੍ਰੀਡਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਦਲ ਕੇ ਜੀਪਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2008 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਬਰ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਹਾਲੈਂਡ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ‘ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2 ਕਨਾਲ ਵਿੱਚ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਵਧਾ ਲਿਆ। ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਮੁੱਲ ਮਿਲਣ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।

ਫਿਰ ਖੇਤਰ ਵੱਧ ਕੇ 8 ਤੋਂ 18 ਏਕੜ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 9 ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਅਤੇ 9 ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਲਈ 10 ਏਕੜ, ਗੇਂਦੇ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਲਈ 1 ਏਕੜ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ, ਝੋਨਾ (ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਬਾਸਮਤੀ), ਕਣਕ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ। ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ 7-8 ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਕਟਾਈ ਜਨਵਰੀ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਝੋਨੇ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਤੇ ਕਟਾਈ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੀ ਇੱਕ ਡੰਡੀ 7 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਔਸਤਨ 3 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਾਫੀ ਆਮਦਨ ਬਚਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਖਜ਼ਾਨਾ ਲੁੱਟਣ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਲੈਂਡ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 1.6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਨਿਵੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2 ਰੁਪਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫੁੱਲ (ਬਲਬ) ਵਿਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਫ਼ਸਲ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਪੌਦੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਹੈ, ਪਰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੀਜ ਕੱਢਣ ਲਈ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਲਗਭਗ 40000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਗੇਂਦੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਭ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਹਰੇਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.25 ਤੋਂ 1.3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਣਕ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਮੀਨ ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਲੈਣ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਲਾਗਤ ਖਰਚੇ ਕੁੱਲ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜੋ ਵੀ ਬੱਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ RTS ਫੁੱਲ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਚ-ਸਿੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਲਈ, ਪਰ ਉਹ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਮੰਡੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋ ਸਕਣ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗਲੇਡੀਓਲਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫਾਰਮ ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆੱਨਲਾਈਨ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਡੀਆਮਾਰਟ ਆਦਿ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ।

ਨਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਮਾਰਕਿਟਿੰਗ ਕੌਸ਼ਲ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਐਗਰੀਮਾਰਕਿਟਿੰਗ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਫਾਰਮ ਟੂ ਫੋਰਕ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 12 ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਡ੍ਰਿਪ ਸਿੰਚਾਈ, ਸੋਲਰ ਪੰਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਯੰਤਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਵੈੱਲਫੇਅਰ ਕਲੱਬ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ 5000 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੋਟਾਵੇਟਰ, ਪਾਵਰ ਸਪਰੇਅ ਅਤੇ ਸੀਡ ਡਰਿੱਲ ਖਰੀਦ ਸਕਣ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਹਲਦੀ, ਦਾਲ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਜੈਵਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਗਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੈਵਿਕ ਖਾਣ-ਯੋਗ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਉਹ ਗ੍ਰਾਹਕਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਉਚਿੱਤ ਉਤਪਾਦ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ, ਮੋਹਾਲੀ ਵਿੱਚ 30 ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਹ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ।

ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹੀ ਜੀ ਨੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਉੱਜਲ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਆਉਣਗੇ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸੰਦੇਸ਼
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹ ਬਣਾ ਕੇ ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਅਤੇ ਵਰਤਣਾ ਅਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖਰਚਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਉੱਦਮ ਹੈ। ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਵੀ ਇੱਕ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।”