ਰਸ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ

ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਿਸਾਨ ਜਿਸ ਦੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਨੇ ਕਿਸਮਤ ਤਾਂ ਬਦਲੀ ਅਤੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾਇਆ

ਖੇਤੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਹਲ ਨਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਵਹਾਈ, ਬੀਜ, ਪਾਣੀ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਸਲ ਪੱਕਣ ‘ਤੇ ਵੱਢਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਹਰ ਇੱਕ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਹੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਖੇਤ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਗੀਚਾ, ਛੱਤ, ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਸ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤਾਂ ਹੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਜੋ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਹੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਾਮ ਕਮਾਇਆ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਵੀ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਉਹ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਇਆ ਜੋ ਅਸੰਭਵ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਪਰ ਰੱਬ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਥ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸਟੋਰੀ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਰਸ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਬੱਲੋ ਕੇ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਰਸ਼ਪਾਲ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਜਿਸ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਵਿਹਲੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਗੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਕੰਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਗਏ।

ਸਾਲ 2012 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਸੁਨਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਗੌਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰ ਫਿਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਮਨ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਖੜਾ ਕਰ ਗਈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੜੀ ਖੇਤੀ ਹੋਈ, ਪਰ ਕੀ ਪਤਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਖੇਤੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦੇਵੇਗੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਚੱਲੋ ਪਤਾ ਤਾਂ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕਿਹੜੀ ਸ਼ੈਅ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਵਕਤ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਨੂੰ ਹੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸੁਣੀਆਂ-ਸੁਣਾਈਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੱਲੋ ਕੇ ਲਈ ਇਹ ਬਿਲਕੁੱਲ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਲਗਾ ਕੇ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਰੀ ਰਿਸਰਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਦੇਰੀ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬੀਜ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਬੀਜ ਲੈਣ ਲਈ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਖੇ ਚਲੇ ਗਏ, ਪਰ ਉੱਥੇ ਕਿਸਮਤ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਵੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਨਹਿਰੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਬੀਜ ਲੈਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਖਿਆ “ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਟਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਵੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ” ਇਸ ਉੱਤੇ ਰਸ਼ਪਾਲ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ਤੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਬੀਜ ਲੈਣ ਗਏ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨਾਲ ਸਟਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਝੌਪੜੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ।

ਮਸ਼ਰੂਮ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਜਦੋਂ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ ਪਰ ਇਹ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦਿਨ ਰਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਮੰਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਂ ਕੁੱਝ ਸਫਲਤਾ ਵੀ ਹਾਸਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਬਟਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਬਟਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਛੱਡਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਉੱਤੇ ਹੀ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰ ਲਿਆ।

ਸ਼ਾਇਦ ਬਟਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਨਹੀਂ ਲਈ ਹੋਈ ਸੀ।

2013 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ “ਬੱਲੋ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ” ਨਾਮ ਦੇ ਬ੍ਰੈਂਡ ਤੋਂ ਬਰਨਾਲਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ ਜੋ ਕਿ 2017 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ-ਪਹੁੰਚਦੇ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ, ਪਰ ਸਫਲ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਏ ਪਰ ਰੱਬ ਨੇ ਮੁਕੱਦਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ 2013 ਵਿੱਚ ਅਧੂਰਾ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਛੱਡਿਆ ਸੀ ਉਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜਨ ਦੇ ਲਈ।

ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਦੇਰੀ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 2017 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ ਵਿਖੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਹਰ ਕਿਸਮ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਅੋਇਸਟਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲੈਣ ਦੇ ਲਈ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਕਿ 5 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮੈਡੀਸਿਨਲ ਮਸ਼ਰੂਮ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਲਾ-ਇਲਾਜ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕੈਂਸਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ, ਚਮੜੀ ਆਦਿ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਮੁੱਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ 10 ਗ੍ਰਾਮ 1000 ਰੁਪਏ, 100 ਗ੍ਰਾਮ 10,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕਦੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਹੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਰਸ਼ਪਾਲ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਖੜੀ ਹੋ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਕਰੀਬੀ ਉਸਦਾ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਫਿਰ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਛੱਡੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।

ਜਦੋਂ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਅਖੀਰ ਉਸਨੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਬੀਜ ਮੰਗਵਾਏ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਰਚਾ 2 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਕੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰਿਸਰਚ ਤਾਂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਮਸ਼ਰੂਮ ਉਗਾਉਣ ਅਤੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਤੇ 2 ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਮਰੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਮਸ਼ਰੂਮ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਜਿੰਨਾ ਤਾਪਮਾਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਲਈ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਨੂੰ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਹਰ ਵਕਤ ਉਸਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ।

ਰਸ਼ਪਾਲ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਟਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਨਾਮ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਪੱਕਣ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆਈ ਤਾਂ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੈਡੀਸਿਨਲ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇਸ ਨਾਮ ਦੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਨਣ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਸ਼ਪਾਲ ਕੋਲ ਮਸ਼ਰੂਮ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ ਲਈ ਆਉਣ ਲੱਗ ਗਏ ਤੇ ਰਸ਼ਪਾਲ ਜੀ ਬੜੇ ਪਿਆਰ ਸਦਕਾ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ। ਉਂਝ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਸਿਰਫ ਇਸ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਘਰ ਲਈ ਹੀ ਉਗਾਈ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਦਾ ਰਾਹ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ।

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਇਲ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਵੇਚਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲੋਕ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਲਈ ਆਉਣ ਲੱਗ ਗਏ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਉਸਨੂੰ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਈ ਕਿ ਰਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਸੀ।

ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬ੍ਰੈਂਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੇਚਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ Barnala Cordyceps ਦੇ ਬ੍ਰੈਂਡ ਨਾਮ ਤੋਂ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਰਵਾ ਕੇ, ਖੁਦ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਪੈਕਿੰਗ ਕਰਕੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਹੋਰ ਜੁੜਨ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਬਰਨਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ 10 ਗ੍ਰਾਮ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਸ਼ਰੂਮ ਵਿਕਣ ਲੱਗੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਿੱਥੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 10×10 ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਉਹ 2017 ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਦੀਆਂ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਏ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਇੰਨੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਫੋਨ ਉੱਤੇ ਫੋਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਖਰੀਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੰਮ ਦੇ ਲਈ ਆਤਮਾ, ਕੇ. ਵੀ. ਕੇ. ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਨਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਉਹ 2 ਕਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਕਰਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਮਰੇ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸੰਦੇਸ਼

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਕੀੜਾ ਜੜੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਉੱਪਰ ਚੰਗੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲੈ ਹੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਵਿਦੇਸ਼ੋਂ ਆ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਨਾਮ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅੰਬਰਾਂ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਮੁੱਢ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੋ ਹੱਟ ਕੇ ਕੁੱਝ ਨਵਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਜ਼ਬਾ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਾ ਚੁਣ ਕੇ ਅਜਿਹੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਵੱਲ ਪੈਰ ਵਧਾਇਆ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਜੋ ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਜਾਲ ਖੁਰਦ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਹੈ, ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਈ ਖੇਤੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਜਿਹੀ ਮਿਸਾਲ ਬਣਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਹੋਂਦ ਬਣ ਗਈ।

ਮੇਰਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਹੀ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਵਾਂ ਤਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਕਰਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਜਾਣੇ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲ਼ਾ ਕੀਤਾ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਯੂ ਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜੰਮਿਆ ਪਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਓਵੇਂ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਘਾਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਤਨ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨਾਲ ਸੀ। ਇਸ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਵਾਪਿਸ ਪੰਜਾਬ,ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆ ਕੇ ਐੱਮ.ਬੀ.ਏ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੜਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋ ਬਾਅਦ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਾਇਕ ਕਿੱਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਈਮੂ ਫਾਰਮਿੰਗ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਈਮੂ ਦਾ ਮੰਡੀਕਰਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਇਸ ਕਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਏ, ਅਸਫਲਤਾ ਸਮੇਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜਰੂਰ ਹੋਈ ਪਰ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੋਂਸਲਾ ਨਹੀ ਛੱਡਿਆ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਮਿਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਕਿਸਾਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਸਹਿਨਸ਼ਾਹ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ। ਜੋ ਕੋਈ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਬਿਤ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਤੇ ਚੱਲਦਿਆਂ, ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ, ਫਿਰ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਖੇਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇ ਉਸ ਲਈ ਖੁਦ ਕਰਕੇ ਦੇਖੇ ਬਿਨਾਂ ਤਜ਼ਰਬਾ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ ।

ਮੈਂ ਫਿਰ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਦੇ ਲਈ ਪੂਨੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਗਿਆ, ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਰਮਾਂ ਤੇ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਆਇਆ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਫਲਣ ਦੇ ਲਈ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਹੋਰ ਪੌਦੇ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੌਦਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਤੋਂ ਮਦਰ ਪਲਾਂਟ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੋਰ ਪੌਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਪੂਨੇ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ। ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਨੇ ਤੋਂ ਫਿਰ 14 ਤੋਂ 15 ਹਜ਼ਾਰ ਪੌਦੇ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਅਤੇ ਅੱਧੇ ਕਿੱਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੁੱਲ ਖਰਚਾ 2 ਤੋਂ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੀ ਪਰ ਡਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਮੰਡੀਕਰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾ ਆ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਫਲ ਪੱਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਦੇ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਫਲ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇਖ ਕੇ ਅਤੇ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਲ ਵਿਕਿਆ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ।

ਮੈਂ ਇੰਨਾ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੇਰੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕੋਈ ਟਿਕਾਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦਾ ਕਿੱਤਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਸੀ ਅੱਜ ਓਹੀ ਮੇਰੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰ-ਕਰ ਕੇ ਥੱਕਦੇ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦੋਨੋਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਲਗਤਾਰ ਸਫਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸੇਰਗਿੱਲ ਨੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਨੋਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਫਲ ਪਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਫਲ ਛੋਟੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਫਰੂਟ ਦਾ ਰੇਟ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਿਲਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਸੀ।

ਇੱਕ ਕਹਾਵਤ ਹੈ, ਬੰਦਾ ਜਦੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉੱਚੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਛੋਟੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲੈ ਕੇ ਫਿਰ ਮੈਂ 2 ਤੋਂ 3 ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਜਦੋਂ ਫਲ ਪੱਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਤੋੜ ਤੁੜਾਈ ਦੇ ਲਈ ਲੇਬਰ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਪੈਂਦੀ ਸੀ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫਲ ਦੀ ਤੁੜਾਈ ਅਤੇ ਛਾਂਟ-ਛਾਂਟਾਈ ਦੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਛੋਟੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਫਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾਈ ਜਾਵੇ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਉਹ ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਾ ਨਾਮ Coco-Orchard ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਉਹ ਜੋ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ-

  • ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਕਰੱਸ਼
  • ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਜੈਮ
  • ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਬਰਫੀ।

ਉਹ ਪ੍ਰੋਸਸਸਿੰਗ ਤੋਂ ਪੈਕਿੰਗ ਤੱਕ ਦਾ ਕਾਰਜ ਖੁਦ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੈਕਿੰਗ ਦੇ ਲਈ ਜੈਮ ਅਤੇ ਕਰੱਸ਼ ਨੂੰ ਕੱਚ ਦੀ ਬੋਤਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗੱਤੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਕਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ 2 ਕਿਲੋ ਦੀ ਟਰੇਅ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੇਟ ਘੱਟੋਂ-ਘੱਟ 500 ਤੋਂ 600 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ 2 ਕਿਲੋ ਦੀ ਪੈਕਿੰਗ ਦੇ ਵਿੱਚ 250-250 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਪਨਟ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮੈਂ ਫਿਰ ਕਿਸਾਨ ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਟਾਲ ਲਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ -ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਕਿਸਾਨ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਸਟਾਲ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣ ਗਈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ। ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਇੱਕ ਖੇਤੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕੀਮਤੀ ਪਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਖੇਤੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜੈਮ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਜੈਮ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ Coco-Orchard ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਪੇਜ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਉਹ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਰਾਹੀਂ ਮੰਡੀਕਰਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ ਇਸ ਮੁਕਾਮ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਤਾਂ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਜਾਂ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਵੇਚਣ ਦੇ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।

ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 4 ਕਿੱਲੇ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।

ਸੰਦੇਸ਼

“ਜੋ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਸਟ੍ਰਾ ਬੇਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬੇਸ਼ੱਕ ਲਾਗਤ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਂ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਫਸਲ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਦੇਖ ਰੇਖ ਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।”

ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ

ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ

ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਾਤ-ਭੂਮੀ ਲਈ ਕੁੱਝ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਅਪਨਾਉਣ ਲੱਗੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਮਾਤ-ਭੂਮੀ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਸੀਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਵਸਣਾ ਚੰਗਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਇੱਕ ਪਹਿਚਾਣ-ਪੱਤਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਇੰਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ।

ਇਸੇ ਸੁਪਨੇ ਨਾਲ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ, ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹੋਰਨਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਵਾਂਗ ਕਨੇਡਾ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਅੱਧ-ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਉਸ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਜ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਮਧਾਰੀ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਫਾਰਮ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂਲ-ਸਥਾਨ ‘ਤੇ 3.5 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਫਾਰਮ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ 2011 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ ਪੀ.ਏ.ਯੂ ਗਏ ਅਤੇ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਬਗੀਚੀ ਲਈ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ 6 ਛੋਟੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੌਦੇ 6 ਤੋਂ 20, 20 ਤੋਂ 50, 50 ਤੋਂ 100, 100 ਤੋਂ 1000 ਅਤੇ 1000 ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਬਣ ਗਏ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 1 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਹਨ।

ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਮਲੇ ਵਿੱਚ 1 ਖੇਤਰ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣਾਂ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਪੈਕਿੰਗ ਲਈ ਉਹ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦਾ ਕੰਮ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ(20-30) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦਾ ਸਲਾਨਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬਹੁਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰਨਾਮ ਜੀ ਨੂੰ ਖੁਦ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੀ ਵੇਚਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀ ਉਪਜ ਉਹ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਰਨਾਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਕਾਫੀ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਬੀ.ਐੱਸ.ਸੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਈ ਫੀਸ ਲਏ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵੇਲੇ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਫੈਮਿਲੀ(ਪਿਤਾ, ਪਤਨੀ, ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ) ਦੇ ਨਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।


ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੰਦੇਸ਼
“ਹਰਨਾਮ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕਾਫੀ ਵਸੀਲੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵਸੀਲੇ ਲੱਭਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਵਰਤੋ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਮਾਤ-ਭੂਮੀ ‘ਤੇ ਹੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਉਹ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।”