ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ

ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਕਾਲੇ ਮਾਂਹ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਮਾਂਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਾਲ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ 2.2 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰਫਲ (2012-13) ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜਲਵਾਯੂ

  • Season

    Temperature

    15-30°C
  • Season

    Rainfall

    50-75cm
  • Season

    Sowing Temperature

    25-35°C
  • Season

    Harvesting Temperature

    18-25°C
  • Season

    Temperature

    15-30°C
  • Season

    Rainfall

    50-75cm
  • Season

    Sowing Temperature

    25-35°C
  • Season

    Harvesting Temperature

    18-25°C
  • Season

    Temperature

    15-30°C
  • Season

    Rainfall

    50-75cm
  • Season

    Sowing Temperature

    25-35°C
  • Season

    Harvesting Temperature

    18-25°C
  • Season

    Temperature

    15-30°C
  • Season

    Rainfall

    50-75cm
  • Season

    Sowing Temperature

    25-35°C
  • Season

    Harvesting Temperature

    18-25°C

ਮਿੱਟੀ

ਖਾਰੀਆ ਅਤੇ ਖੜੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀਆ ਜ਼ਮੀਨਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਫਸਲ ਨਹੀ ਉਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਫਸਲ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਪਾਣੀ ਬੰਨ ਕੇ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀਆ ਜਾਦੀਆ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਝਾੜ

ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ

ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਭੁਰਭੁਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 2 ਤੋਂ 3 ਵਰ ਵਾਹੋ । ਹਰੇਕ ਵਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਹਾਗਾ ਫੇਰੋ। ਖੇਤ ਨੂੰ ਨਦੀਨ ਰਹਿਤ ਰੱਖੋ।

ਬਿਜਾਈ

ਬੀਜ

ਖਾਦਾਂ

ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ

ਸਿੰਚਾਈ

ਉੜਦ ਦੀ ਫਸਲ ਸਾਉਣੀ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ।

ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ

ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਧੱਬੇ

ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਧੱਬੇ: ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਪਤਾਨ ਜਾਂ ਥੀਰਮ ਨਾਲ ਸੋਧੋ ਅਤੇ ਸਹਿਣਯੋਗ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕਰੋ । ਜੇਕਰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਦਿਖੇ ਤਾਂ ਜ਼ਿਨੇਬ 75 ਡਬਲਿਯੂ ਪੀ 400 ਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ ਅਤੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਤੇ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਸਪਰੇਆਂ ਕਰੋ।

ਫਲੀ ਛੇਦਕ ਗੜੂੰਆਂ

ਫਲੀ ਛੇਦਕ ਗੜੂੰਆਂ : ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਕੀੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਤੇ  ਇੰਡੋਐਕਸਾਕਾਰਬ 14.5 ਐਸ ਸੀ 200 ਮਿ:ਲੀ: ਜਾਂ ਐਸੀਫੇਟ 75 ਐਸ ਪੀ 800 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ ਸਪਾਈਨੋਸੈਡ 45 ਐਸ ਸੀ  60 ਮਿ:ਲੀ: ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ । ਦੋ ਹਫਤਿਆ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।

ਜੂੰ
ਜੂੰ: ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਡਾਈਮੈਥੋਏਟ 30 ਈ ਸੀ @ 150 ਮਿ:ਲੀ: ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।
 

 

ਬਲਿਸਟਰ ਬੀਟਲ
ਬਲਿਸਟਰ ਬੀਟਲ: ਇਹ ਕੀੜੇ ਫੁੱਲ ਨਿੱਕਲਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੁੱਲਾ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਖਾ ਕੇ ਦਾਣੇ ਬਨਣ ਤੋ ਰੋਕਦੇ ਹਨ । ਜੇਕਰ ਇਸਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਦਿਖੇ ਤਾਂ  ਇੰਡੋਐਕਸਾਕਾਰਬ 14.5 ਐਸ ਸੀ 200 ਮਿ:ਲੀ: ਜਾਂ ਐਸੀਫੇਟ  75 ਐਸ ਸੀ 800 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।  ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।

 

ਫਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ

ਪੱਤਿਆ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਫਲੀਆ  ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਹੋਣ ਤੇ ਵਾਢੀ ਕਰੋ। ਫਸਲ ਨੂੰ ਦਾਤੀ ਨਾਲ ਵੱਢੋ ਅਤੇ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਵਿਛਾ ਦਿੳੇ। ਗਹਾਈ ਕਰਕੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਫਲੀਆਂ ਤੋ ਅਲੱਗ ਕਰੋ।

ਰੈਫਰੈਂਸ